Xin chào,

Chắc hẳn các bạn đã quá quen thuộc với câu “sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”. Câu nói này giúp người dùng không nhầm lẫn giữa 2 khái niệm trên.

Thế nhưng, thuốc và thực phẩm chức năng khác nhau như thế nào thì không nhiều người biết đâu nhé.

Về khái niệm, thuốc là chất hóa học dùng để điều trị bệnh. Chất hóa học này được tạo ra trong phòng thí nghiệm bởi con người.

Còn với khái niệm thực phẩm chức năng, các bạn có thể thấy 2 vế trong cụm từ này là thực phẩm và chức năng.

Trong đó, thực phẩm là những thứ chúng ta có thể ăn mà không bị ngộ độc. Ví dụ, mặc dù đều có thể ăn được, nhưng cơm thì được coi là thực phẩm, còn lá ngón thì không. Bởi vì ăn cơm thì cùng lắm là tăng cân còn nếu ăn lá ngón, bạn sẽ giảm cân gấp rút thành 1 bộ hài cốt.

Ở Vế còn lại, chức năng có nghĩa là, loại thực phẩm đó có thể tác động đến sức khỏe của chúng ta, tất nhiên là theo hướng tích cực.

Ví dụ: Thịt cá là một loại thực phẩm còn dầu cá (có chứa Omega 3 – tốt cho sức khỏe) lại là dạng thực phẩm chức năng.

Trước đây, thuốc là tên gọi chung của nhiều loại dược phẩm, cứ miễn chữa được bệnh thì đều có thể được gọi là thuốc. Chắc các bạn cũng không lạ lẫm với các từ như thuốc bắc, thuốc nam, thuốc đông y, thuốc cổ truyền… Nhưng hiện nay, khái niệm thuốc được thu hẹp lại rất nhiều, chỉ còn ám chỉ thuốc tây y, còn tất cả các loại thuốc cổ truyền khác đều phải dán mác là thực phẩm chức năng.

Điều đó không đồng nghĩa với việc thực phẩm chức năng không có tác dụng chữa bệnh mà khác biệt lớn nhất so với thuốc tây y nằm ở thời gian hiệu nghiệm của chúng.

Thuốc tây y được tạo ra từ các chất hóa học trong phòng thí nghiệm, những chất này được nghiên cứu và thử nghiệm là có tác dụng ngay lập tức đối với những trường hợp bệnh cụ thể.

Còn thực phẩm chức năng, vì đến từ thiên nhiên nên chúng có thể chứa rất nhiều chất hóa học khác nhau, có chất thì tác động tới sức khỏe con người, có chất lại chẳng có tác dụng gì. Và cũng vì phân tán ra thành nhiều chất với hàm lượng nhỏ nên thời gian tác động đến sức khỏe của thực phẩm chức năng chậm hơn thuốc tây rất nhiều lần. Và thời gian này thực sự ảnh hưởng vô cùng lớn nhiều đến tâm lý của chúng ta.

Các bạn có thể thấy một nghịch lý như sau, mặc dù mọi người đều biết trong thuốc lá có hàng nghìn chất độc hại nhưng số lượng người hút thuốc lại cực kỳ nhiều. Lý do là vì chất độc trong thuốc lá ngấm từ từ chứ không phát tác ngay, khiến họ coi thường và nghĩ chẳng làm sao cả. Thế nhưng, đến khi đổ bệnh thì ai cũng muốn uống loại thuốc có thể khỏi ngay lập tức, để rồi lại mau chóng sa đà vào những thứ độc hại đó.

Quay lại với nội dung chính, mặc dù tác động chậm, nhưng bù lại, vì đến từ thiên nhiên nên thực phẩm chức năng ít gây hại đến sức khỏe con người, kể cả bạn khi dùng quá liều, cơ thể cũng có đủ thời gian để đào thải lượng dư thừa.

Thế nhưng, bạn sẽ không bắt gặp điều này ở thuốc tây, bởi vì nếu dùng thuốc tây quá liều có thể dẫn đến tử vong, đặc biệt là những thuốc tây thuộc dạng kê theo toa, những loại thuốc cần phải có sự chỉ định của bác sĩ chứ không được tự ý sử dụng.

Chắc hẳn bạn đã quá quen thuộc với paracetamol mỗi khi đau đầu – Đây là dạng thuốc không kê theo toa, đồng nghĩa với việc bạn có thể tự ý ra hiệu thuốc mua mà không cần sự chỉ định của bác sĩ. Đó là vì độc tính của loại thuốc này không cao. Tuy nhiên, nếu có sẵn bệnh lý về gan thì chỉ một lượng rất nhỏ cũng có thể dẫn tới suy gan, ngộ độc gan.

Thực tế thì, tất cả các thuốc tây y ít nhiều đều có tác động xấu đến sức khỏe, nhất là khi sử dụng quá liều thường sẽ gây hại cho gan, thận, tim và não.

Trở lại với paracetamol, người bình thường khi dùng quá 10g sẽ gây ngộ độc gan dẫn đến tử vong, điều đó có nghĩa là nếu bạn uống liền 1 lúc 20 viên, bệnh đau đầu của bạn sẽ không hết nhanh hơn so với khi bạn uống 1 viên, mà trái lại, từ nay về sau bạn sẽ không bao giờ cảm thấy đau đầu nữa.

Ngoài lề một chút, vì chính sách quản lý thuốc tây ở nước ta khá lỏng lẻo nên mọi người đều có thể tự ý mua thuốc mà không cần chỉ định của bác sĩ. Cộng thêm nhận thức chưa được đầy đủ nên nước ta đang đối mặt với nhiều vấn đề về y tế, điển hình là tình trạng kháng thuốc kháng sinh.

Có rất nhiều người lạm dụng kháng sinh trong đó có cả mẹ mình, kể cả với những bệnh đơn giản như đau họng, ho, sổ mũi cũng đều tự ý mua kháng sinh về uống. Và nguy hiểm hơn cả là chính là việc không có kiến thức đúng đắn, luôn nghĩ rằng không có thuốc thì không thể khỏi bệnh và thuốc tây thì hoàn toàn vô hại, uống nhiều cũng không sao.

Thậm chí, điều tai hại nhất không phải bạn chết vì thiếu hiểu biết. Mà là khi bạn áp dụng những hiểu biết sai lầm cho gia đình của mình, nhất là với trẻ nhỏ, có thể vô tình dẫn tới kết quả tồi tệ cho họ.

Chính vì thế, bản thân mỗi người cần trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về thuốc nói riêng, và sức khỏe nói chung để bảo vệ bản thân và gia đình.

Quay lại với nội dung chính trong BÀI VIẾT.

Một khác biệt cơ bản nữa của thực phẩm chức năng với thuốc tây là thuốc tây tập trung vào điều trị triệu chứng, còn TPCN thì tập trung điều trị nguyên nhân gây bệnh nhiều hơn.

Ví dụ: Khi bạn uống thuốc dạ dày, các thành phần trong thuốc sẽ nhắm đến cơ chế tiết axit của dạ dày và kìm hãm nó lại. Điều này có thể ngăn cản lập tức cơn co thắt do thừa axit gây nên, nhưng về lâu dài sẽ lại càng gây tổn hại tới dạ dày hơn.

Còn những thành phần trong thực phẩm chức năng thì lại nhắm đến toàn bộ dạ dày, sao cho dạ dày trở nên khỏe hơn, dần dần trở về trạng thái thông thường và có thể tự điều chỉnh lượng axit.

Để cho dễ hiểu, Các bạn có thể hình dung như sau, thực phẩm chức năng thì nhắm đến toàn bộ khu rừng mà bỏ qua 1 cái cây, còn thuốc tây thì nhắm đến 1 cái cây và bỏ qua toàn bộ khu rừng.

Ngoài ra, mình xin liệt kê thêm 1 vài sự khác biệt nữa giữa thực phẩm chức năng và thuốc tây như sau:

Thực phẩm chức năng vì đến từ thiên nhiên nên nguyên liệu sản xuất có giới hạn. Còn thuốc tây thì muốn sản xuất bao nhiêu cũng được

TPCN ít khi hại cho sức khỏe con người nên kiểm duyệt dễ dàng hơn thuốc tây, chỉ cần đáp ứng các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm như các loại thực phẩm thông thường là có thể đưa ra thị trường được rồi.

Và cũng vì kiểm duyệt dễ dàng hơn, hiệu quả lại chậm hơn thuốc tây nên người tiêu dùng dễ mất niềm tin vào TPCN hơn.

Nếu sử dụng có kết quả thì tốt nhưng nếu uống suốt 3 tháng mà chẳng thấy tác dụng gì, bạn sẽ cảm thấy cực kỳ hoang mang. Không biết mình sử dụng loại đó có đúng không, liệu có nên tiếp tục sử dụng không?

Trái ngược lại, thuốc tây nếu muốn biết có tác dụng hay không, chỉ cần đợi 1 thời gian ngắn là đã có thể kết luận được rồi. Đó cũng chính là mấu chốt khiến thuốc tây được ưa chuộng hơn TPCN rất nhiều tại thời điểm hiện tại. Âu cũng là lẽ dễ hiểu, bởi tâm lý con người, ai cũng muốn đạt kết quả luôn và ngay chứ chẳng ai thích chờ đợi cả.

Về bản chất, thực phẩm chức năng là tốt, nhưng có nhiều kẻ gian lợi dụng chính sách quản lý lỏng lẻo, bán những thứ vô bổ rồi dán mác thực phẩm chức năng làm ảnh hưởng đến TPCN nói chung. Thậm chí, có rất nhiều người cứ nghe đến thực phẩm chức năng là nghĩ đến những thứ chẳng hề liên quan đến nó như đa cấp, lừa đảo, vậy nên họ vô tình bỏ qua một phương pháp bổ trợ rất tốt cho sức khỏe.

Các bác sĩ hiện nay cũng phải công nhận rằng, Đông Tây Y kết hợp sẽ đem lại hiệu quả tốt hơn nhiều so với chỉ duy nhất 1 loại.

Hy vọng qua Bài Viết này, các bạn sẽ nắm rõ hơn về khái niệm thuốc và thực phẩm chức năng cùng với những khác biệt giữa chúng.