Chích ngừa ung thư cổ tử cung giúp ngăn chặn căn bệnh ác tính hàng đầu ở người phụ nữ. Ung thư cổ tử cung đang là bệnh phổ biến thứ hai ở phụ nữ trên toàn thế giới và xếp thứ 4 về các bệnh chiếm tỷ lệ mắc và tử vong trên toàn cầu. Ung thư cổ tử cung là căn bệnh phổ biến thứ 3 với phụ nữ Việt Nam từ độ tuổi 15 – 44. 80% chị em bị nhiễm HPV ít nhất 1 lần trong đời.

Mỗi ngày có 7 phụ nữ chết vì ung thư cổ tử cung, 14 trường hợp mới mắc bệnh. Không phải ai nhiễm HPV cũng sẽ mắc ung thư cổ tử cung, tuy vậy nhưng, có hơn 90% những trường hợp ung thư cổ tử cung là do virus HPV tạo ra. Chỉ tính riêng tại Việt Nam, gần 5000 người phụ nữ mắc ung thư cổ tử cung, hơn 2000 trường hợp tử vong vì ung thư cổ tử cung trong năm 2018.

I. Vắc xin phòng HPV là gì?

Vắc xin phòng HPV là vắc xin giúp ngừa bệnh ung thư cổ tử cung và u nhú bộ phận sinh dục, sùi mào gà do virus sinh u nhú ở người (Human Papilloma Virus – HPV) gây ra. HPV cũng có liên quan đến những ung thư khác như ung thư tế bào gai của hậu môn, âm hộ, âm đạo, dương vật, ung thư nơi đầu và cổ.

Virus HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục: tiếp xúc da với da, niêm mạc miệng, hầu họng hoặc tiếp xúc với dương vật, tử cung, âm đạo, hậu môn của những người bị nhiễm. Hôn hay chạm vào bộ phận sinh dục của đối tác bằng miệng cũng có khả năng lây truyền virus HPV.

Ngoài ra, virus này còn có khả năng lây truyền không qua đường tình dục như dụng cụ cắt móng tay, kim bấm sinh thiết, đồ lót…

HPV cũng có thể lây truyền dọc từ mẹ sang con trong lúc sinh và gây ra đa bướu gai đường hô hấp cho trẻ sơ sinh.

Có hơn 140 chủng loại Papillomavirus (HPV) được nhận ra ở người. Khoảng 40 loại có thể lây nhiễm vào nơi sinh dục như âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, trực tràng, hậu môn, dương vật và bìu cũng như miệng và cổ họng. Những loại HPV này lây lan trong quá trình quan hệ tình dục.

Phần lớn các trường hợp nhiễm HPV ở bộ phận sinh dục hoàn toàn không gây hại và tự biến mất. Nhưng một số loại HPV có khả năng dẫn đến mụn cóc sinh dục hoặc một vài loại ung thư.

• Hai loại HPV (loại 6 và 11) chiếm đa số những trường hợp mụn cóc ở bộ phận sinh dục. Mụn cóc sinh dục là những mụn nhìn thấy được ở nơi sinh dục của nam giới và phụ nữ. Những mụn này có thể nhỏ hoặc lớn, nhô hoặc bẹt và không gây đau. Mụn cóc không đe dọa đến tính mạng nhưng có khả năng khó đối phó vì khả năng tái nhiễm sau trị liệu. Tuy nhiên, mụn cóc sinh dục được coi là virus có nguy cơ thấp vì không dẫn đến ung thư hoặc các vấn đề sức khỏe nguy hiểm khác.
• Hơn 10 chủng virus HPV có thể dẫn đến ung thư, trong đó có 2 chủng đặc thù (loại 16 và 18), chiếm đa số những trường hợp ung thư. Đây được gọi là HPV nguy cơ cao. Ung thư cổ tử cung có liên quan chủ yếu với HPV. Tuy nhiên HPV cũng có khả năng gây ung thư ở âm hộ, âm đạo, dương vật, hậu môn, miệng và hầu họng. Chủng HPV 16,18 cũng là 2 chủng chính dẫn đến ung thư cổ tử cung và còn là tác nhân gây ra các loại ung thư khác như: Ung thư âm hộ (50%), Ung thư âm đạo (65%), Ung thư hầu họng (70%).

Nhiễm trùng HPV từ đường sinh dục rất hay gặp. Trên thực tế, chiếm đa số người có quan hệ tình dục đều bị nhiễm virus tại vài thời điểm trong đời. Đa số người bị nhiễm virus không có biểu hiện và cảm thấy hoàn toàn ổn, chính vì vậy họ thường không biết mình bị nhiễm bệnh.

Hiện chưa có thuốc đặc trị virus HPV gây ung thư cổ tử cung. Nhưng có vô cùng nhiều cách để giữ cho HPV không tác động tiêu cực đến sức khỏe của bạn. Có những loại vắc xin có thể giúp bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm một số loại HPV nhất định. Nhiễm virus HPV có thể dễ dàng chữa trị trước khi tiến triển thành ung thư, đó là lý do tại sao việc tiêm phòng và tầm soát ung thư thường xuyên cực kì quan trọng.

II. Có những loại vắc xin phòng HPV nào?

Hiện giờ có 2 loại vắc xin phòng HPV được dùng tại Việt Nam: Vắc xin Gardasil (Mỹ) và vắc xin Cervarix (Bỉ). Hai loại vắc xin này có vài điểm khác biệt cơ bản về số lượng chủng virus HPV có thể phòng ngừa, đối tượng tiêm, lịch tiêm cũng như tác dụng phòng tránh.

Hai vắc xin này cùng giúp bảo vệ bạn khỏi virus HPV chủng 16 và 18. Hai loại virus này được xem là nguy hiểm nhất vì chúng có thể gây ra những căn bệnh như ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo và hậu môn.

Ngoài ra, vắc xin Gardasil cũng có tác dụng chống lại virus HPV chủng 6 và 11, hai chủng virus này có khả năng tạo ra bệnh mụn cóc sinh dục.

III. Tác dụng phụ thường gặp khi chích ngừa ung thư cổ tử cung

Vắc xin HPV đã được sử dụng rộng rãi ở khắp nơi trên thế giới trong nhiều năm trở lại đây và cực kỳ an toàn. Thế nhưng, cũng như nhiều loại vắc xin khác, chích ngừa HPV cũng có thể tạo ra một số dị ứng, thương tổn không mong muốn như:

• Đau, sưng, ngứa, đỏ tại vị trí tiêm
• Sốt nhẹ
• Đau đầu, hoa mắt, thiếu sức sống
• Buồn nôn, nôn
• Tiêu chảy
• Ngất xỉu.