Tiêm phòng ung thư cổ tử cung giúp ngăn chặn bệnh lý ác tính hàng đầu ở người phụ nữ. Ung thư cổ tử cung đang là bệnh phổ biến thứ hai ở phụ nữ trên toàn thế giới và xếp thứ 4 về các bệnh đạt tỷ lệ mắc và chết trên toàn cầu. Ung thư cổ tử cung là căn bệnh phổ biến đứng thứ 3 ở phụ nữ Việt Nam từ độ tuổi 15 – 44. 80%.

Phụ nữ bị nhiễm HPV ít nhất 1 lần trong đời. Hàng ngày có 7 phụ nữ chết vì ung thư cổ tử cung, 14 trường hợp mới được chẩn đoán mắc bệnh. Không phải ai nhiễm HPV cũng sẽ mắc ung thư cổ tử cung, tuy nhiên, có hơn 90% các trường hợp ung thư cổ tử cung phát hiện do virus HPV gây ra. Chỉ tính riêng ở nước ta, gần 5000 người phụ nữ bị ung thư cổ tử cung, hơn 2000 trường hợp chết vì ung thư cổ tử cung trong năm 2018 Virus HPV có thể tồn tại thầm lặng và phát triển trong cơ thể mà không gây ra bất kể dấu hiệu nào. Biện pháp phòng tránh tối ưu đến 90%.

Ung thư cổ tử cung chính là tiêm vắc xin phòng chống virus HPV đối với bé gái và phụ nữ từ 9-26 tuổi. Có các loại vắc xin phòng HPV nào? Tuổi tác và đối tượng tiêm ngừa ung thư cổ tử cung? Tiêm phòng HPV có cần xét nghiệm không? Bị nhiễm HPV có tiêm phòng ung thư cổ tử cung được không? Bị sùi mào gà có tiêm vắc xin HPV được không? Tiêm phòng ung thư cổ tử cung bao lâu thì được mang thai?…

I. Vắc xin phòng HPV là gì?

Vắc xin phòng HPV là vắc xin giúp phòng ngừa bệnh ung thư cổ tử cung và u nhú bộ phận sinh dục, sùi mào gà do virus sinh u nhú ở người HPV (Human Papilloma Virus) gây ra; nhiễm ở những tế bào biểu mô da và niêm mạc, có liên quan đến không bình thường cổ tử cung (gồm thương tổn tiền ung thư, ung thư), mụn cóc và bệnh đa u nhú đường hô hấp tái diễn. HPV cũng có liên quan đến những ung thư khác như ung thư tế bào gai của hậu môn, âm hộ, âm đạo, dương vật, ung thư nơi đầu và cổ. Virus HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục: tiếp xúc da với da, niêm mạc miệng, hầu họng hoặc tiếp xúc với dương vật, tử cung, âm đạo, hậu môn của các đối tượng bị nhiễm.

Hôn hay chạm vào bộ phận sinh dục của đối tác bằng miệng cũng có khả năng lây truyền virus HPV. Ngoài ra, virus này còn có khả năng lây truyền không qua đường tình dục như dụng cụ cắt móng tay, kim bấm sinh thiết, đồ lót… HPV cũng có khả năng lây truyền dọc từ mẹ sang con trong lúc sinh và tạo ra đa bướu gai đường hô hấp cho trẻ sơ sinh. Có hơn 140 tuýp Papillomavirus (HPV) được phát hiện ra ở người. Khoảng 40 loại có thể nhiễm vào vùng sinh dục như âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, trực tràng, hậu môn, dương vật và bìu cũng như miệng và cổ họng. Những loại HPV này lây lan trong quá trình quan hệ tình dục. Chiếm đa số các trường hợp nhiễm HPV ở bộ phận sinh dục hoàn toàn không gây hại và tự biến mất. Nhưng vài loại HPV có thể gây nên mụn cóc sinh dục hoặc một vài loại ung thư.

• Hai loại HPV (loại 6 và 11) gây ra chiếm đa số các trường hợp mụn cóc ở bộ phận sinh dục. Mụn cóc sinh dục là những mụn nhìn thấy được ở vùng sinh dục của đàn ông và phụ nữ. Những mụn này có thể nhỏ hoặc lớn, nhô hoặc bẹt và không gây đau. Mụn cóc không đe dọa đến tính mệnh nhưng có khả năng khó đối phó vì khả năng tái nhiễm sau điều trị. Tuy vậy, mụn cóc sinh dục được coi là virus có khả năng cao thấp vì không gây nên ung thư hoặc các vấn đề sức khỏe ác tính khác.
• Hơn 10 chủng virus HPV có thể gây nên ung thư, trong đó có 2 chủng đặc trưng (loại 16 và 18) dẫn đến đa số các trường hợp ung thư. Đây được gọi là HPV nguy cơ cao. Ung thư cổ tử cung có liên quan mật thiết nhất với HPV, nhưng HPV cũng có thể gây ung thư ở âm hộ, âm đạo, dương vật, hậu môn, miệng và hầu họng. Tuýp HPV 16,18 cũng là 2 túyp chính gây nên ung thư cổ tử cung và còn là tác nhân gây ra những loại ung thư như: Ung thư âm hộ (50%), Ung thư âm đạo (65%), Ung thư hầu họng (70%).

Nhiễm trùng HPV từ đường sinh dục là cực kỳ dễ gặp. Trên thực tế, chiếm đa số những người có quan hệ tình dục đều bị nhiễm virus tại một số thời điểm trong cuộc sống của họ. Chiếm đa số người bị nhiễm virus không có biểu hiện và cảm thấy hoàn toàn ổn, vì đó họ thường không biết mình bị nhiễm bệnh. Theo thống kê của HPV Information Centre, cứ 4 phút trôi qua lại có 1 người chết vì ung thư cổ tử cung, mỗi ngày tại nước ta tích lũy thêm 14 ca mắc mới và 7 phụ nữ tử vong do ung thư cổ tử cung. Hiện chưa có thuốc đặc trị virus HPV gây ung thư cổ tử cung. Nhưng có cực kì nhiều điều bạn có thể làm để giữ cho HPV không có can thiệp tiêu cực đến sức khỏe của bạn. Có các loại vắc xin có thể giúp bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm vài loại HPV nhất định. Nhiễm virus HPV nguy cơ cao thường có khả năng dễ điều trị trước khi tiến triển thành ung thư, đó là nguyên nhân tại sao việc tiêm phòng và tầm soát ung thư hàng theo thường xuyên rất quan trọng.

II. Có những loại vắc xin phòng HPV nào?

hiện giờ có 2 loại vắc xin phòng HPV được dùng tại Việt Nam: Vắc xin Gardasil (Mỹ) và vắc xin Cervarix (Bỉ). Hai loại vắc xin này có một số điểm không giống nhau cơ bản về số lượng chủng virus HPV có thể phòng tránh, đối tượng tiêm, lịch tiêm cũng như tác dụng phòng tránh. Hai vắc xin này cùng giúp bảo vệ bạn khỏi virus HPV chủng 16 và 18. Hai loại virus này được xem là nguy hiểm nhất vì chúng có khả năng gây ra những bệnh lý như ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo và hậu môn. Ngoài ra, vắc xin Gardasil cũng có tác dụng chống lại virus HPV chủng 6 và 11, hai chủng virus này có khả năng gây ra bệnh mụn cóc sinh dục.

III. Tác dụng phụ phổ biến khi tiêm phòng ung thư cổ tử cung

Loại vắc xin HPV đã được sử dụng rộng rãi ở khắp vùng trên thế giới trong nhiều năm trở lại đây và rất an toàn. Thế nhưng, cũng như nhiều loại vắc xin khác, chích ngừa HPV cũng có khả năng tạo ra vài phản ứng dị ứng, thương tổn không mong muốn như:

• Đau, sưng, ngứa, đỏ tại vị trí tiêm
• Sốt nhẹ
• Đau đầu, hoa mắt, mệt mỏi
• Buồn nôn, nôn
• Tiêu chảy
• Ngất xỉu.