Tiêm ngừa ung thư cổ tử cung giúp ngăn chặn bệnh lý nguy hiểm hàng đầu ở chị em phụ nữ. Ung thư cổ tử cung là căn bệnh phổ biến đứng thứ 3 tại Việt Nam với nữ giới từ độ tuổi 15 – 44.

Có đến 80% Phụ nữ bị nhiễm HPV ít nhất 1 lần trong đời. Hàng ngày có 7 phụ nữ chết vì ung thư cổ tử cung, 14 trường hợp mới được chẩn đoán mắc bệnh. Không phải ai nhiễm HPV cũng sẽ mắc ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, >90% những trường hợp ung thư cổ tử cung là do virus HPV gây ra. Chỉ tính riêng tại đất nước chúng ta, gần 5000 phụ nữ bị ung thư cổ tử cung, hơn 2000 trường hợp tử vong vì ung thư cổ tử cung trong năm 2018

Virus HPV tồn tại thầm lặng và phát triển trong cơ thể mà không tạo ra bất kì dấu hiệu nào. Biện pháp phòng tránh tối ưu nhất cho đến nay là tiêm vắc xin phòng chống virus HPV đối với bé gái và các bạn nữ từ 9-26 tuổi.

Xem thêm: Ung thư là gì? Ung thư có bao nhiêu loại?

I. Khái niệm vắc xin tiêm ngừa ung thư cổ tử cung

Vắc xin phòng HPV là vắc xin giúp phòng ngừa bệnh ung thư cổ tử cung và u nhú bộ phận sinh dục, sùi mào gà do virus sinh u nhú ở người HPV (Human Papilloma Virus) gây ra. Chúng lây nhiễm ở những tế bào biểu mô da và niêm mạc, liên quan đến những bất thường tại cổ tử cung (gồm thương tổn tiền ung thư, ung thư), mụn cóc và bệnh đa u nhú đường hô hấp tái diễn. HPV cũng có liên quan đến những ung thư khác như ung thư tế bào gai của hậu môn, âm hộ, âm đạo, dương vật, ung thư vùng đầu và cổ.

Virus HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục: tiếp xúc da với da, niêm mạc miệng, hầu họng hoặc tiếp xúc với dương vật, tử cung, âm đạo, hậu môn của các đối tượng bị nhiễm. Hôn hay chạm vào bộ phận sinh dục của đối tác bằng miệng cũng có khả năng lây truyền virus HPV.

Ngoài ra, virus này còn có khả năng lây truyền qua dụng cụ cắt móng tay, kim bấm sinh thiết, đồ lót…

HPV cũng có thể lây truyền dọc từ mẹ sang con trong lúc sinh và gây ra đa bướu gai đường hô hấp cho trẻ sơ sinh.

Có hơn 140 chủng Papillomavirus (HPV) được nhận thấy ở người. Khoảng 40 loại có khả năng nhiễm vào vùng sinh dục như âm đạo, cổ tử cung, trực tràng, hậu môn, dương vật và bìu cũng như miệng và cổ họng. Những loại HPV này lây lan trong quá trình quan hệ tình dục.

Hầu hết những trường hợp nhiễm HPV ở bộ phận sinh dục hoàn toàn không gây hại và tự biến mất. Nhưng vài loại HPV có khả năng gây nên mụn cóc sinh dục hoặc vài loại ung thư.

• Hai loại HPV (loại 6 và 11) gây ra đa số các trường hợp mụn cóc ở bộ phận sinh dục. Mụn cóc sinh dục là các mụn nhìn thấy được ở chỗ sinh dục của đàn ông và chị em. Những mụn này có thể nhỏ hoặc lớn, nhô hoặc bẹt và không gây đau. Mụn cóc không đe dọa đến tính mạng nhưng có thể khó đối phó vì khả năng tái nhiễm sau trị liệu. Tuy nhiên, mụn cóc sinh dục được coi là lành tính vì không gây nên ung thư hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
• Hơn 10 chủng virus HPV có thể dẫn đến ung thư, trong đó có 2 chủng đặc thù (loại 16 và 18) dẫn đến phần lớn những trường hợp ung thư. Đây được gọi là HPV khả năng cao. HPV thường gây ra ung thư cổ tử cung, nhưng HPV cũng có thể gây ung thư ở âm hộ, âm đạo, dương vật, hậu môn, miệng và hầu họng. Chủng HPV 16,18 cũng là 2 chủng chính gây nên ung thư cổ tử cung và còn là tác nhân gây ra các loại ung thư như: Ung thư âm hộ (50%), Ung thư âm đạo (65%), Ung thư hầu họng (70%).

Nhiễm trùng HPV từ đường sinh dục rất phổ biến. Trên thực tế, hầu hết các đối tượng có quan hệ tình dục đều bị nhiễm virus tại một vài thời điểm trong cuộc đời của họ. Hầu hết những người bị nhiễm virus không có biểu hiện và cảm thấy hoàn toàn ổn, chính vì vậy họ thường không biết mình bị nhiễm bệnh.

Theo thống kê của HPV Information Centre, cứ 4 phút trôi qua lại có 1 người chết vì ung thư cổ tử cung, hàng ngày ở đất nước chúng ta tích lũy thêm 14 ca mắc mới và 7 phụ nữ chết do ung thư cổ tử cung.

Hiện chưa có thuốc đặc trị virus HPV gây ung thư cổ tử cung. Nhưng có rất nhiều điều bạn có thể làm để giữ cho HPV không có tác động tiêu cực đến sức khỏe của bạn. Có những loại vắc xin có thể giúp bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm một vài loại HPV nhất định. Nhiễm virus HPV nguy cơ cao thường dễ chữa trị trước khi tiến triển thành ung thư, đó là nguyên do tại sao việc tiêm phòng và tầm soát ung thư định kỳ vô cùng quan trọng.

II. Có nên tiêm ngừa ung thư cổ tử cung không?

Cho đến nay, tiêm vắc xin là biện pháp tốt nhất để phụ nữ chủ động phòng tránh bệnh lý nghiêm trọng này. Vắc xin phòng HPV khá an toàn và có khả năng đem lại hiệu quả cao trong việc bảo vệ trẻ em, phụ nữ và nam giới tránh khỏi những căn bệnh liên quan đến virus HPV.

Bác sĩ khuyến cáo trẻ em trong độ tuổi 9-26 tuổi nên tiêm loại vắc xin này để đảm bảo trẻ được bảo vệ trước khi phơi nhiễm loại virus này.

III. Độ tuổi và đối tượng tiêm ngừa ung thư cổ tử cung

Tại đất nước chúng ta, vắc xin phòng HPV theo khuyến cáo của nhà sản xuất vắc xin được chỉ định tiêm cho giới nữ trong độ tuổi từ 9 – 26 tuổi, bất luận đã từng quan hệ tình dục hay chưa.

các chuyên gia khuyến cáo, các chị em nên đi tiêm vắc xin phòng ung thư cổ tử cung càng nhanh càng tốt. Vắc xin có hiệu quả kéo dài lên đến 30 năm.

Những nhà khoa học cho rằng những bé trai trong tuổi dậy thì cũng sẽ được lợi ích từ tiêm phòng HPV. Hiện tại, theo Trung tâm phòng chống và kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), cần xem xét mở rộng chương trình tiêm phòng HPV cho những bé trai, sau khi một nghiên cứu cho thấy số đàn ông mắc bệnh ung thư do nhiễm virus HPV sẽ vượt xa nữ giới, và nhiễm HPV có khả năng làm tăng nguy cơ bị ung thư vòm họng, ung thư miệng, lưỡi ở nam giới cũng như ung thư đường sinh dục nam giới (hậu môn, dương vật…).

Khi có dự định lập gia đình, chị em cần tự chủ động tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh ung thư cổ tử cung sớm. Nếu có thai khi đang tiêm vắc xin thì sẽ tạm hoãn lịch tiêm, hoàn tất lịch tiêm tiếp tục sau khi sinh con.

IV. Phân loại vắc xin tiêm ngừa ung thư cổ tử cung

Hiện giờ có 2 loại vắc xin phòng HPV được sử dụng tại Việt Nam: Vắc xin Gardasil (Mỹ) và vắc xin Cervarix (Bỉ). Hai loại vắc xin này có vài điểm khác nhau cơ bản về số lượng chủng virus HPV có thể phòng tránh, đối tượng tiêm, lịch tiêm cũng như tác dụng phòng ngừa.

Hai vắc xin này cùng giúp bảo vệ bạn khỏi virus HPV chủng 16 và 18. Hai loại virus này được xem là ác tính nhất vì chúng có thể gây ra các bệnh lý như ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo và hậu môn.

Ngoài ra, vắc xin Gardasil cũng có tác dụng chống lại virus HPV chủng 6 và 11, hai chủng virus này có thể gây ra bệnh mụn cóc sinh dục.

V. Tiêm phòng HPV có cần xét nghiệm không?

Tiêm vắc xin phòng HPV không cần xét nghiệm trước tiêm. Giới nữ nằm trong độ tuổi 9 – 26, không mang thai, không dị ứng với thành phần nào của vắc xin, không trong quá trình điều trị bệnh cấp tính… đều đủ điều kiện tiêm vắc xin này. Tuy nhiên, tất cả phụ nữ nên được khám sức khỏe sàng lọc trước tiêm để bảo đảm an toàn tiêm chủng.

VI. Tác dụng phụ của vắc xin tiêm ngừa ung thư cổ tử cung

Nhiều người có thể không gặp bất kì phản ứng phụ nghiêm trọng nào sau khi tiêm. Tuy vậy, cũng có trường hợp gặp phản ứng phụ nhẹ đến trung bình sau khi chủng ngừa như:

• Mệt mỏi;
• Sốt nhẹ;
• Nổi mề đay;
• Đau cơ;
• Đau khớp;
• Phản ứng tại vùng tiêm, quầng đỏ, đau hoặc sưng;
• Đau đầu;
• Rối loạn dạ dày ruột: đau bụng, tiêu chảy;
• Buồn nôn và nôn;

Nếu bạn đang gặp bất kì dấu hiệu không bình thường hoặc nếu triệu chứng vẫn còn, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

VII. Nếu đã nhiễm HPV có tiêm phòng được không?

Vắc xin phòng ung thư cổ tử cung vẫn có tác dụng khi tiêm cho các đối tượng đã từng quan hệ tình dục, thậm chí đã từng nhiễm virus HPV. Bởi trên thực tế, virus HPV rất dễ dàng tái nhiễm – tức là sau khi cơ thể đào thải virus vẫn có thể nhiễm lại chúng. Miễn dịch tự nhiên của cơ thể không đủ để phòng được tái nhiễm, nhưng vắc xin lại có khả năng làm được điều này.

Bên cạnh đó, HPV có nhiều chủng loại khác biệt. Việc bạn đã từng bị nhiễm một chủng HPV nào trước đây thì vẫn nên tiêm phòng vắc xin để được bảo vệ tránh lây nhiễm các chủng HPV khác.

VIII. Khả năng nhiễm bệnh khi không tiêm ngừa ung thư cổ tử cung

Một thực tế cho thấy virus HPV rất dễ lây lan, theo một số thống kê thì có đến 20% trường hợp nhiễm HPV trong 4 tháng đầu phát sinh quan hệ tình dục và 50% trường hợp bị nhiễm HPV trong 2 năm đầu phát sinh quan hệ tình dục.

Virus HPV xâm nhập vào biểu mô cổ tử cung, tạo nên những biến đổi của tế bào và diễn tiến này kéo dài từ 10 đến 20 năm với dấu hiệu từ tổn thương viêm nhiễm đơn giản đến tăng sinh trong biểu mô, ung thư tại chỗ và xâm lấn. Do đó, việc phát hiện sớm bằng tế bào học, xét nghiệm tầm soát là cần thiết, giúp giảm tỉ lệ tử vong của bệnh và nghiên cứu đưa vào triển khai vắc xin phòng ngừa Human Papilloma Virus ở chị em trẻ tuổi.

Nếu chưa tiêm vắc xin, bạn rất dễ nhiễm virus HPV nếu có những yếu tố sau:

• Quan hệ nhiều bạn tình;
• Có hệ thống miễn dịch bị suy giảm;
• Quan hệ tình dục không an toàn;
• Quan hệ tình dục đồng giới;
• Dinh dưỡng kém.
• Tiếp xúc với mụn cóc;

Xem thêm: Top 5 phương pháp điều trị ung thư phổ biến nhất hiện nay

source: internet