Ung thư máu là một loại ung thư cực kỳ nguy hiểm, xuất hiện khi cơ thể phát sinh có hiện tượng gia tăng bạch cầu một cách đột biến. Bệnh ung thư máu nguy hiểm hay được chia thành nhiều loại khác biệt. Việc điều trị bệnh ung thư máu cũng vô cùng phức tạp, tốn nhiều chi phí và có tỉ lệ phần trăm tử vong vô cùng cao. Cùng K Dược điểm mặt những dấu hiệu ung thư máu trong bài viết sau nhé.

I. Khái niệm về ung thư máu

Bệnh ung thư máu (bệnh bạch cầu cấp) là căn bệnh xảy ra vì những tế bào máu bị ung thư hóa trong quá trình gây ra tế bào, chúng sẽ được nhân lên vô cùng nhanh chóng và nếu không được chữa trị đúng lúc nó sẽ ứ đọng trong tủy xương, cản trở quá trình gây ra các tế bào máu bình thường tiếp theo. Bạch cầu vốn đảm nhiệm nhiệm vụ bảo vệ cơ thể nên khi tăng số lượng một cách đột biến như vậy, nó sẽ bị thiếu đồ ăn cũng như nguồn cấp dưỡng chất, vì thế bạch cầu sau đó thường ăn chính hồng cầu – thành phần quan trọng của máu. Hồng cầu sẽ bị phá hủy dần dần, vì vậy người mắc bệnh khi mắc bệnh sẽ bị thiếu máu đến tử vong. Đây là bệnh lý ung thư duy nhất mà không tạo ra khối u. Ung thư máu là bệnh hay gặp ở trẻ em, chiếm khoảng 30% số bệnh nhi ung thư. Thống kê mỗi năm tại Mỹ, cứ hơn ba phút lại có một người chuẩn đoán bị ung thư máu, cứ sau 9 phút có một người tử vong.

Xem thêm: Sự nguy hiểm của ung thư thật sự nằm ở đâu?

II. Những loại ung thư máu

Có ba nhóm chính của ung thư máu gồm bệnh bạch cầu, ung thư hạch và u tủy.

• Bệnh bạch cầu: Bạch cầu có chức năng chống nhiễm trùng quan trọng trong hệ thống miễn dịch, thường xảy ra đột ngột, tốc độ phát triển nhanh và cần phải được chữa trị khẩn cấp.Khi mắc phải bệnh bạch cầu cấp tính, cơ thể đã sản xuất một vài lượng lớn các tế bào máu trắng chưa trưởng thành làm ngăn chặn lưu thông tủy xương và ngăn chặn tủy xương sản xuất các tế bào máu khác cần thiết để xây dựng nên hệ thống miễn dịch cân bằng và dòng máu khỏe mạnh. Đồng thời khi tế bào bạch cầu tăng số lượng đột biến sẽ làm bản thân nó thiếu thức ăn và buộc phải ăn hồng cầu, dẫn đến hiện tượng thiếu hụt hồng cầu trong cơ thể.
• Lymphoma: Lymphoma là một loại ung thư máu có ảnh hưởng đến hệ bạch huyết – một phần quan trọng của hệ miễn dịch, giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng và bệnh tất. Khi có u lympho nghĩa là cơ thể sản sinh quá nhiều tế bào lympho một cách vô tổ chức và những tế bào lympho này tồn tại được lâu hơn gây nên tình trạng quá tải, làm tổn hại hệ thống miễn dịch của cơ thể. Lymphoma có thể tăng trưởng trong nhiều bộ phận của cơ thể, bao gồm cả hạch bạch huyết, tủy xương, máy, lá lách và các bộ phận khác..
• Đa u tủy: Đây là một bệnh ung thư máu của những tế bào plasma. Tế bào plasma được tìm thấy trong tủy xương và tạo những kháng thể giúp chống lại nhiễm trùng. Trong đa u tủy số lượng lớn bất thường của các tế bào plasma tụ tập trong tủy xương và ngăn chặn nó sản xuất một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch.

Xem thêm: Ung thư là gì? Ung thư có bao nhiêu loại?

III. Những dấu hiệu ung thư máu rõ ràng

dấu hiệu bệnh ung thư máu phụ thuộc nhiều vào số lượng những tế bào bạch cầu ác tính có trong máu cũng như cả vào vị trí những tế bào này gây ảnh hưởng tới cơ thể. Vì thế nên bệnh nhân ở thể bệnh nào thì những biểu hiện ở thể bệnh ấy cũng khác nhau. Khi tế bào dạng bạch cầu ung thư phát triển nhanh chóng trong tủy sẽ tạo ra tình trạng đau nhức xương. Đồng thời chúng chiếm chỗ và làm giảm sự phát triển những tế bào máu bình thường khác. Lúc đó người mắc bệnh có khả năng có các chứng sau:

• Sốt cao thường xuyên: biểu hiện này xảy ra do bệnh nhân bị ung thư máu bị suy giảm trầm trọng sức đề kháng
• Đốm đỏ: Đốm đỏ hoặc tím trên da là hậu quả của việc sụt giảm số lượng tiểu cầu trong cơ thể.
• Đau bụng: Khi ung thư máu đã di căn đến gan và lá lách, nó có khả năng gây sưng tấy ở các bộ phận này. Vì đó, người bệnh thường có cảm giác đau bụng, đầy hơi, mất cảm giác ngon miệng, buồn nôn, hoặc ói mửa.
• Nhức đầu: nhức đầu dữ dội, đi kèm đó là hiện tượng đổ mồ hôi, da dẻ xanh xao. Do sự suy thoái lưu lượng máu đưa lên não khiến cho não không được cung cấp đủ oxy nên gây nhức đầu.
• Sưng hạch bạch huyết: Đây là triệu chứng hay thấy ở bệnh nhân ung thư máu, nhưng nó không gây đau.
• Đau xương là một trong những biểu hiện chính của ung thư máu. Những cơn đau có khả năng xuất hiện tùy theo mức độ nặng hay nhẹ của bệnh và thường xuất hiện ở các khớp xương chân, đầu gối, cánh tay và lưng.
• Chảy máu cam: Chảy máu cam là hiện tượng khá thường gặp nhưng nếu trong trường hợp chảy máu nhiều, định kì nhiều ngày thì ngay lập tức phải khám bệnh càng nhanh càng tốt bởi đây có khả năng là hậu quả của việc suy giảm số lượng tiểu cầu – tế bào có tác dụng cầm máu.
• Da xanh xao, cơ thể luôn có cảm giác thiếu sức sống

Xem thêm: (Cảnh báo) 7 dấu hiệu ung thư xương

IV. Chẩn đoán bệnh ung thư máu khi thấy những dấu hiệu ung thư máu

Chẩn đoán xác định ung thư là bước đầu tiên khi người bệnh đến với bác sĩ. Một vài liệu pháp chẩn đoán căn bệnh ung thư máu hiện nay là:

• Xét nghiệm công thức máu: liệu pháp này sử dụng để xác định số lượng hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu đồng thời tiến hành phân loại tế bào bạch cầu. Đối với các người bình thường tế bào máu ngoại vi không tồn tại những tế bào máu non (tế bào máu chưa trưởng thành – Juvenile cell). Khi bệnh nhân mắc ung thư máu các Juvenile cell này trong tủy không thể phát triển thành các tế bào máu trưởng thành mà nó buộc phải giải phóng ra những tế bào máu ngoại vi, do vậy, khi xét nghiệm công thức máu sẽ phát hiện các tế bào non này.
• Xét nghiệm tủy: phương pháp chọc tủy xét nghiệm là bắt buộc phải thực hiện để phân loại và xác định những loại tế bào máu trong tủy. Bình thường, lượng Juvenile cell có trong trong tủy không được vượt quá 5%, các người mắc bệnh mắc ung thư máu thì lượng Juvenile cell tăng cao, có khả năng vượt quá 30%. Ung thư máu được chia làm nhiều loại khác nhau, với mỗi loại ung thư máu không giống nhau thì các bác sĩ sẽ có phương pháp chuẩn đoán, xét nghiệm khác biệt.
• Liệu pháp xét nghiệm Immunophenotyping: Thực hiện phương pháp này bác sỹ buộc phải tiến hành chọc lấy khoảng 2ml tủy sau đó sử dụng “kháng thể đơn dòng” để xác định và phân loại ung thư máu.
• Xét nghiệm tế bào di truyền: Tiến hành liệu pháp này người mắc bệnh sẽ bị lấy khoảng 2ml tủy, mục đích của liệu pháp này sử dụng để xem xét bản chất tế bào máu và nhiễm sắc thể có biến đổi bất thường không?
• Liệu pháp xét nghiệm dịch não tủy: các bác sĩ sẽ lấy một lượng dịch não tủy từ cột sống thắt lưng của người bệnh để tiến hành kiểm tra hệ thần kinh trung ương có bị ảnh hưởng không (hệ thần kinh trung ương thông thường là não và tủy sống).

Xem thêm: Top 6 địa chỉ tầm soát ung thư tốt nhất tại Hà Nội

V. Phương hướng chữa trị ung thư máu

Ung thư máu là loại bệnh phức tạp với diễn biến nhanh, khó lường, thế nên việc trị liệu căn bệnh này được tiến hành khá cẩn trọng và tỉ mỉ. Sau khi nhận ra dấu hiệu ung thư máu, bệnh nhân được xét nghiệm rồi phân tích tỉ mỉ, xác định rõ giai đoạn của u bạch huyết rồi sau đó mới phát sinh lựa chọn phương án trị liệu tối ưu. Phác đồ chữa trị còn phụ thuộc vào giai đoạn bệnh lý và thể trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh. Cũng giống như những bệnh ung thư khác, điều trị bệnh ung thư máu có sử dụng các liệu pháp truyền thống như Hóa trị, Xạ trị, và phương pháp mới như ghép tủy xương, truyền máu hay cấy tế bào mầm (tế bào gốc) tạo chất sinh huyết. Những bác sĩ thường kết hợp từ hai phương án trở lên để tối ưu hóa tỷ lệ sống cho người mắc bệnh. Một vài cách thức điều trị bệnh ung thư máu:

• Hóa trị: dùng thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư máu bằng cách uống thuốc, tiêm, truyền thuốc vào tĩnh mạch, tiêm vào dịch não tủy. Hóa trị được làm theo chu kỳ, mỗi chu kỳ có khoảng thời gian điều trị nhất định. Hóa trị cũng là để ngăn chặn sự tăng trưởng của các tế bào ung thư bạch cầu.
• liệu pháp chữa trị sinh học: Truyền chất kháng thể đơn dòng vào bệnh nhân để giết chết những tế bào ung thư máu, cải thiện sức đề kháng tự nhiên của cơ thể hoặc có thể làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư máu.
• Xạ trị: sử dụng các chùm tia năng lượng cao để phá hủy các tế bào ung thư máu.
• Thay tủy/Cấy tế bào gốc: Sau khi áp dụng hóa trị hoặc xạ trị, người bệnh sẽ được cấy những tế bào gốc khỏe mạnh thông qua một tĩnh mạch lớn. Những tế bào máu bắt đầu phát triển từ tế bào gốc (của chính cơ thể người bệnh hoặc của bất kì thành viên nào trong gia đình) được cấy vào và nó sẽ thay thế các tế bào bị hủy diệt trong quá trình trị liệu trước đó.
• Phối hợp thêm phương pháp đào thải gốc tự do để cho ra kết quả tốt nhất

Trong quá trình trị liệu, bác sĩ có thể thay đổi phương pháp hoặc thành phần tùy theo sức khỏe người mắc bệnh, bởi ung thư máu có diễn biến phức tạp, có thể thay đổi nhanh chóng.

Xem thêm: Top 5 phương pháp điều trị ung thư phổ biến nhất hiện nay

VI. Phòng ngừa ung thư máu tái phát và mắc mới ung thư

Bệnh ung thư máu liên quan đến sự tăng trưởng bất thường của các tế bào trong tủy xương và máu. Trong khi bệnh bạch cầu và đa u tủy có nguồn gốc trong tủy xương, thì u lympho ảnh hưởng đến hệ bạch huyết của cơ thể. Để phòng tránh ung thư máu, chúng ta nên tránh các yếu tố nguy cơ gây bệnh. Ung thư máu là bệnh lý khó trị liệu nếu như phát hiện muộn, vì thế, mỗi người cần để ý quan tâm những vấn đề về sức khỏe của bản thân cũng như để ý ngừa bệnh từ trước. Người mắc bệnh trị liệu khỏi bệnh cũng có các nguy cơ tái phát nếu không có một chế độ và lối sống lành mạnh. Việc phòng ngừa ung thư máu tái phát và mắc mới có điểm chung như sau:

• Chế độ ăn uống hợp lý: Nên ăn ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả, đồng thời giảm thiểu tiêu thụ những chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.
• Tránh tiếp xúc với hóa chất: những loại hóa chất hư thuốc diệt cỏ, benzen.. Là một trong các khả năng cao chính cho việc phát triển bệnh ung thư máu. Trong trường hợp bất khả kháng, cố gắng giảm thiểu thời gian tiếp xúc và mang đồ bảo hộ như găng tay, khẩu trang..
• Tránh tiếp xúc bức xạ: Bức xạ cũng có khả năng làm thay đổi những đối tượng trong máu, vì thế sẽ tốt hơn nếu giảm thiểu thời gian tiếp xúc với các tia nồng độ cao.
• Tập thể thao thường xuyên: thể thao đã được chứng minh rằng có khả năng ngăn ngừa ung thư, và ung thư máu cũng không phải ngoại lệ. Nên tập thể thao ít nhất 30 phút hàng ngày cho sức khỏe của bạn.

Xem thêm: Tại sao bệnh nhân ung thư tại Việt Nam ngày càng nhiều?